پوشش ضد حریق چیست؟

پوشش ضد حریق موادی است که بر روی مصالح ساختمانی و فلزات به کار رفته در یک سازه، پاشیده می‌شود تا در هنگام آتش سوزی از خسارت های احتمالی، پیشگیری کند و زمان تخریب مصالح را به تعویق بیندازد.

البته در اکثر مصالح ساختمانی مانند بلوک ها و کفپوش ها و… در هنگام ساخت، از مواد ضد حریق استفاده شده است و اجرای مجدد پوشش ضد حریق بر روی آنها ضرورتی ندارد.

از آنجایی که آسیب پذیری فلزات بسیار رایج است، با استفاده از پوشش های ضد حریق می‌توان این آسیب ها را کاهش داد.

خسارت های مالی و جانی ناشی از حوادثی مانند آتش‌سوزی از گذشته تا به حال جزو نگرانی های مردم بوده است.

اما زمانی که راه هایی برای پیشگیری و کاهش این خسارات وجود داشته باشد، با استفاده از این راه ها میتوان این نگرانی‌ها را کاهش داد.

عایق حریق

پوشش ضد حریق در سطوح مختلف نصب می‌شود و از آن سطوح در برابر حریق محافظت می‌کند. کاربردهای پوشش ضد حریق یا فایرپروف ساختمانی بسیار مورد توجه هستند تا خطرات و خسارات جا نی احتمالی با رعایت قوانین ایمنی به حداقل برسند.

پوشش ضد حریق عایقی است که بر روی اجزای ساختمان برای مثال بخش های مختلف از جمله اسکلت، تیرها و ستون ها و… استفاد می‌شود که با بالا بردن مقاوت سازه ها در مقابل حریق و انواع تنش حرارتی، سرعت گسترش آتش را به حداقل ممکن می‌رساند. به گونه ای که افزایش دما باعث از بین رفتن اجزای اصلی ساختمان نمی­شود و دمای ستون ها و تیرها در حین حادثه به دمایی که باعث افت مقاومت فولاد یعنی دمایی در حدود 500- 470 درجه سانتیگراد و از بین رفتن ساختار سازه و ریزش آن و در نهایتا تخریب ساختمان، نمی­رسد.

به این پوشش های ضد حریق، پوشش متورم شونده نیز گفته می‌شود زیرا در زمان حریق اگر آتش به سطح این پوشش ها برسد، شروع به متورم شدن می‌کنند و یک فوم جامد مشکی رنگ که دارای ضخامت 5/2 سانتی متر است، ایجاد می‌شود. این فوم حجیم شده تعداد زیادی سلول کوچک را تشکیل می‌دهند که مقاوم در برابر حریق می باشند.

اجرای پوشش ضد حریق
وجود این فوم به صورت عایق موجب می‌شود تا آتش به لایه زیرین نفوذ نکند و یا تماس با آن به تعویق بی‌افتد.
نکته مورد توجه داشت این است که فوم عایق، حدودا دو ساعت در برابر حریق مقاومت می‌کند و مانع از رسیدن به سطوح زیرین و گسترش آتش می‌شود.
این یعنی سوختن چند ثانیه ای مصالح و درنهایت فرو ریختن سازه را 2 ساعت به تاخیر می‌اندازد.
البته مدت حفاظت از سازه ها در مقابل حریق به فاکتورهای مهمی بستگی دارد از جمله: نوع سازه، شکل و کاربری سازه، وجود مواد قابل اشتعال در ساختمان‌ها، انواع آتش سوزی های، فاصله سازه  تا نزدیک ترین آتش‌نشانی، زمان وقوع حریق و…
بررسی پوشش‌ ضد حریق نیازمند شناخت درست نوع آتش و تاثیر آن بر روی سازه‌ها می‌باشد.
پوشش ضد حریق یا همان (Fireproofing) در کنترل آتش در جهت کاهش خسارت های جانی و همچنین مالی در زمان آتش سوزی، یکی از ملزومات حائز اهمیت و اساسی ساختمان های بزرگ امروزی همچون مراکز درمانی، مدارس، موسسه های آموزشی مانند دانشگاه ها، پاساژ های تفریحی و تجاری، ساختمان های مسکونی، سازه های صنعتی به ویژه در زمینه نفت و گاز و همچنین مراکزی که تجمع زیاد دارند مانند موزه‌، هستند.
پوشش ضد حریق نه تنها بر روی سازه های جدید، بلکه بر روی سازه های قدیمی نیز قابل اجرا هستند و در صورت ریزش یا خراب شدن بخشی از پوشش در سازه، امکان بازسازی و ترمیم وجود دارد.

پوشش ضد حریق

چه موادی در پوشش ضد حریق به‌کار رفته است؟

در پوشش های ضد حریق به‌طور کلی از مواد پلیمری و معدنی استفاده می‌شود. و برای پوشش های ضد حریقی که بر روی فلزات به کار گرفته می‌شوند از ماده ورمیکولیت استفاده می‌کنند.

البته موارد دیگری نیز هستند که در آنها فسفر، نانو ذرات، بور و مواد ضد اشعه فرابنفش به کار گرفته می‌شود.

انواع پوشش های ضد حریق:

پوشش های ضد حریق به طور کلی به دو دسته پایه معدنی و پایه غیر معدنی تقسیم می‌شوند:

پوشش ضد حریق پایه معدنی:

-پوشش ضد حریق پایه سیمانی

-پوشش ضد حریق پایه بور

-پوشش ضد حریق پایه فسفر

-پوشش ضد حریق پایه گچی

پوشش ضد حریق پایه غیر معدنی:

-پوشش های ضد حریق نانوکامپوزیت

-پوشش های ضد حریق ژل سل

-رنگ ضد حریق

مزایای استفاده از پوشش های ضد حریق:

۱- نسوز بودن در برابر حریق.
۲-حفظ شکل ظاهری در هنگام افزایش دما.
۳-عدم تحمیل بار اضافی به ساختمان، به دلیل سبکی.
۴- دارا بودن قابلیت چسبندگی به فلز و حفظ چسبندگی در برابر آتش سوزی.
۵- عدم انتشار گازهای سمی در برابر آتش‌سوزی.
۶- حفظ کارایی در هنگام آتش سوزی.
۷- راحتی در تعمیر و مقاومت در برابر تغییرات محیطی و جوی.
۸- آسانی در اجرا.

عایق ضد حریق

برخی از نکاتی که باید در هنگام اعمال هر نوع از این پوشش های ضد حریق رعایت کرد

  • محکم کاری و دقت در چسباندن عایق ضد حریق به سطح زیرین کار،طوری که مقاومت کافی در اثر افزایش دما را داشته باشد.
  • ایجاد ضخامت مناسب در عایق ضد حریق بر روی مصالح ساختمانی برای جلوگیری از رسیدن سازه به دمای بحرانی و ایجاد کمترین خسارت ممکن
  • استفاده نکردن از موارد موارد که باعث می‌شوند عایق مقاوم به حریق ضعیف شود، برای مثال اجرای مستقیم روی رنگ ضد حریق سازه های فلزی آنها را بی‌اثر می‌کند به‌طوری که هیچ گونه شاهد مقاومت دمایی نخواهیم بود.

فرق بین پوشش‌های ضدحریق اصلی و غیر اصلی در چیست؟

متأسفانه بعضی از عایق‌های ضد حریق موجود در بازار از کشور چین وارد می‌شوند و از کیفیت کافی برخوردار نیستند. عایق های غیر اصلی در ظاهر قابل تشخیص نیستند و فقط هنگامیکه در برابر حرارت زیاد قرار بگیرند، عملکرد نامناسبی از خود نشان می‌دهند که با واکنش فایرپروف‌های اصلی تفاوت دارد.

بعنوان مثال، زمانیکه یک عایق ضد حریق اصلی در برابر حرارت قرار می‌گیرد، متورم می‌شود و از رسیدن حرارت به لایه‌های زیرین جلوگیری می‌کند؛ اما ضدحریق‌ های غیراصل بعد از منبسط شدن، گازهای سمی منتشر می‌کنند که ممکن است عامل خفگی محسوب شود.

با توجه به اینکه نمی‌شود از روی برند و ظاهر به غیراصلی بودن پوشش‌ها پی برد، بهترین راه آن است که فقط و فقط از مراکز معتبر عرضه کننده‌، ضدحریق‌های خود را تهیه کنید.